معرق سنگ
روشهای تولید معرق سنگ
معرق سنگ دستی سنتی
اابداع این روش با کمک آقای استاد قیاس ابداع و توسط بهترین شاگرد ایشان آقای استاد مهدی محتشم ادامه دارذ تولید معرق سنگ با این روش نیز بیشتر در ایران متداول می باشد. در این روش ابتدا یک سنگ در ابعاد مورد نظر به عنوان سنگ زمینه که معمولا از جنس تراورتن ارزان قیمت انتخاب می شود در اوایل طرح مورد نظر با استفاده از دوده روی آن پیاده سازی می شد ولی اکنون با استفاده از کاغذ های پوستی یا کاغذ نقشه کشی طرح را در ابعاد واقعی ترسیم می کنند و با روشهای مختلف روی سنک پیاده می کنند. در مرحله بعد خطهایی روی سنگ پیاده شده اند با نواری از جنس برنز به ارتفاع حدود 10 میلیمتر گرفته می شود. این عمل باعث می شود تا بین خطوطی که با برنز مشخص شده اند فضایی جهت قرار دادن قطعات رنگی ایجاد شود. در مرحله بعد الگوهایی از روی نوارهای برنزی تهیه می شود بعد این الگوها را با چسب چوب روی سنگهای رنگی با ضخامت 8 میلی متر چسبانده می شود. در این مرحله با استفاده از دستگاه سنگ دیواری (محک) قطعات رنگی مطابق الگو بریده شده و روی بوم مابین برنزها به وسیله چسب هم رنگ سنگ رنگی چسبانده میشود. پس از چسباندن معرق 4 مرحله ساب خورده و سپس ماستیک می شود و سپس 3 مرحله ساب خورده و آماده استفاده می گردد.
معرق سنگ با استفاده از واترجت:
در این روش طرح مورد نظر به صورت طرح روی کاغذ و یا عکس اماده به وسیله اپراتور به وکتور در کامپیوتر طراحی و رنگبندی می شود. پس از آن قطعات مختلف هر رنگ از نقشه اصلی جدا شده و نقشه اجرایی آن به زبان دستگاه طراحی می گردد. در مرحله بعد قطعات مورد نظر به وسیله دستگاه واترجت با آب فشار فوق بالا بریده می شود و آماده مونتاژ میگردد. سپس قطعات بریده شده مطابق نقشه در کنار هم قرار داده شده و باچسب رزین هم رنگ و رعایت فاصله بین قطعات مونتاژ می شود و 2 مرحله ساب می خورد و سپس ماستیک می شود و در نهایت 3 مرحله ساب می خورد .
معرق سی ان سی:
این روش به نام سی ان سی معروف شده است توسط من (مهدی زارع و حامد ترک که در ابتدا با هم شریک بودیم ) ابداع شد. در این روش ابتدا نقشه در کامپیوتر طراحی شده و دستگاه سی ان سی سنگ زمینه را مطابق نقشه به عمق مورد نظر حفر میکند (مرحله کفتراش). پس از این مرحله قطعه های سنگهای رنگی با ضخامت 8 میلی متر مطابق نقشه اولیه و بر مبنای رنگبندی طرح با دست و دستگاه برش خورده و با چسب همرنگ سنگها در محل مناسب که در مرحله کفتراش مشخص شده چسبانده می شود. پس از این مرحله سنگها 7 مرحله ساب خورده و آماده استفاده می باشد.
مقایسه روشهای تولید معرق:
مقایسه روشهای تولید معرق سنگ معرق دستی، واترجت و سی ان سی .
پیش از مقایسه روشهای نامبرده لازم است پارامترهای کیفی این محصول مشخص گردد تا بتوان مقایسه را حول این پارامترها انجام داد. این پارامترها عبارتند از :
- استحکام -دوام - دقت معرقکاری - دقت ابعادی - ظرافت - زیبایی - به کارگیری انواع سنگها
استحکام:
منظور از استحکام، مقاوت و ماندگاری محصول پیش از نصب آن، در حین جابجایی و حتی خود پروسه نصب می باشد. با این تعریف مشخص است که در روش سی ان سی از آنجایی که از یک سنگ به عنوان سنگ بستر زمینه استفاده میگردد و محصول اصطلاحا به صورت پشت بسته میباشد استحکام معرق به اندازه سنگ زمینه میباشد و محصول توانایی تحمل هر گونه فشار در حین جابجایی و نصب را به اندازه سنگ زمینه داراست. در روش تولید دستی (برنزی) از آنجایی که از یک سنگ به عنوان بستر (بوم) استفاده می شود و سایر سنگها روی آن قرار می گیرند ضخامت محصول نهایی بیشتر شده و نتیجتا معرق از استحکام قابل قبولی برخوردار خواهد بود. در روش واترجت از آنجایی که سنگی به عنوان بستر استفاده نمی شود و قطعه ها تنها از قسمت محیطی به هم متصل می گردند، استحکام نسبت به دو روش فوق کمتر می باشد. البته بعضی تولیدکنندگان معرق واترجت از سنگ و یا به تازگی از یک صفحه فلزی به عنوان بستر معرق استفاده می کنند که این عمل اشتباه باعث پایین آمدن استحکام محصول نهایی خواهد شد.
دوام:
منظور از دوام، پایداری کیفی و ماندگاری محصول پس از نصب و در حین استفاده در شرایط محیطی می باشد. از این دیدگاه معرق دستی (برنزی) به علت استفاده از برنز دوام نسبتا کمتری دارد. ( البته این امر بسته به کیفیت کار کارگاه تولید کننده نیز دارد) دلیل پایین بودن دوام این نوع معرق وجود تفاوت بین ثبات سایشی سنگ و برنز می باشد. در معرق های سی ان سی و واترجت از آنجایی که در تهیه محصول از سنگ و چسب سنگ که مقاومت سایشیِ یکسانی دارند استفاده می شود با گذشت زمان و فرسوده شدن و به اصطلاح پاخوردن معرق کلیه قسمتهای محصول به یک اندازه شامل فرسایش می گردد. اما در معرق برنزی از آنجا که ثبات سایشی برنز بیشتر از سنگ می باشد با گذشت زمان و پاخوردن محصول، قسمتهای سنگی معرق فرسوده شده و فرو می رود. اما قسمتهای برنزی که مرزهای سنگهای رنگی هستند باقی می ماند. این امر در ابتدا موجب ناهمواری سطح کار و با گذشت زمان بیشتر موجب در آمدن نوارهای برنز می گردد.
دقت معرقکاری:
منظور از دقت معرقکاری دقت کنار هم قرار گرفتن قطعات و وجود حداقل درز بین آنها می باشد. از بین سه روش مذکور از آنجایی که تولید قطعات و همچنین زمینه کار در معرقکاری دستی به وسیله دست و نه با ابزارهای دقیق صنعتی انجام می گیرد دقت کار پایینتر بوده و درز بین سنگها و برزنها بیشتر و نامنظم تر می باشد. در روش واترجت از آنجایی که کلیه قطعات به وسیله دستگاه کامپیوتری تولید میگردد دقت هندسی قطعات بسیار بالا می باشد. اما در حین مونتاژ از آنجایی که بستری وجود ندارد که جایگاه هر قطعه روی آن مشخص شده باشد این احتمال وجود دارد که قطعات دقیق و کاملا منظم در کنار هم قرار نگیرند (البته این پدیده به دقت واحد تولیدی بستگی دارد) و امکان جابجایی اندک و نتیجتا نامنظم شدن درزها وجود دارد. علاوه بر این از آنجایی که سنگ بریده شده با تکنیک واترجت در قسمت انتهایی دارای سطحی دندانه ای می باشد نمیتوان دو قطعه مجاور را به دلیل وجود این دندانه ها بیشتر از حد معینی به هم نزدیک نمود و نتیجتا درز معرق واترجت نمی تواند از حد مشخصی کمتر شود. در معرق سی ان سی از آنجایی که بستری جهت قرار گرفتن سنگها توسط دستگاه آماده سازی می شود دقت مونتاژ بسیار بالا می باشد و در صورتیکه قطعات نیز با دستگاه کامپیوتری تولید شده باشند میتوان درز را تا حد بسیار ظریفی کوچک نمود. ناگفته نماند وجود درز بین سنگها در معرق الزامی میباشد چراکه این درز محل قرار گرفتن چسب و اتصال سنگهای مجاور می باشد و در صورتیکه درز بیش از حد کوچک باشد چسب به خوبی بین دو سنگ نفوذ نکرده و استحکام معرق را پایین می آورد.
دقت ابعادی:
منظور از دقت ابعادی مطابقت ابعاد قطعه معرق تولیدی با طرح اولیه میباشد. این پارامتر خصوصا در مواردی بسیار مهم می باشد که طرح، از کنار هم قرار گرفتن تعداد زیادی قطعه شکل می گیرد. از آنجایی که در معرق سی ان سی و واترجت عملیات با دستگاههای کامپیوتری انجام می شود دقت ابعادی این دو روش معمولا به نسبت معرق دستی بیشتر است. اما از میان روشهای سی ان سی و واترجت از آنجایی که در روش سی ان سی بستر معرق به وسیله دستگاه سی ان سی با دقت بالا کفتراش میگردد و محل قرار گرفتن هر قطعه روی آن مشخص است برخلاف واترجت امکان بروز خطای ابعادی در مرحله مونتاژ و چسبکاری وجود ندارد و از این نظر – خصوصا در مواردی که طرح از کنار هم قرار گرفتن تعداد زیادی تایل به وجود می آید- محصول نهایی از دقت بالاتری برخوردار است. البته در مورد معرق واترجت نیز بسته به دقت و ظرافت اپراتور در مرحله مونتاژکاری می توان دقت ابعادی مطلوبی داشت.
ظرافت:
منظور از ظرافت، کوچکی قطعات تشکیل دهنده معرق میباشد. در روش معرق دستی از آنجایی که قطعات با دست و با کمک سنگ دیواری تولید می شود به علت محدودیتهای این روش امکان تولید قطعاتی چندان ظریف وجود ندارد. در روش واترجت از آنجایی که حین برش سنگ فشار مکانیکی بر آن اعمال نمی شود میتوان قطعات بسیار ظریفی تولید کرد. اما چنانچه گفته شد در مرحله مونتاژ کنار هم قراردادن این قطعات کار ساده ای نخواهد بود. در مورد معرق سی ان سی محدودیتی در به وجود آوردن بخشهای نوک تیز در طرح وجود دارد. بدین معنا که امکان به وجود آوردن زاویه و شکستگی در طرح وجود ندارد و بسته به روش مورد استفاده تولید کننده حداقل ظرافت زاویه ای طرح، دایره ای به قطر 2.5میلیمتر می باشد.
زیبایی:
منظور از زیبایی، جلوه ظاهری محصول پس از تکمیل می باشد که بدیهی است این پارامتر تا حدی سلیقه ای است و ممکن است بین کاربران مختلف این محصول پیرامون این پارامتر اختلاف نظر وجود داشته باشد. در مورد معرق دستی (برنزی) قطعه قطعه بودن سنگ زمینه که با کمک چسب همرنگ در کنار هم به صورت سنگ واحد جلوه میکند از زیبایی محصول می کاهد. اما وجود نوارهای برنزی در مرز سنگها و جلا و براقی آنها موجب زیبایی محصول میگردد. در مورد معرق واترجت از آنجایی که برای مونتاژ و چسباندن سنگها از یک رنگ چسب استفاده میشود درز بین سنگها مانند دورگیری در هنر تذهیب جلوه می کند که این پدیده ممکن است از نظر بعضی مطلوب و از نظر بعضی نامطلوب باشد. در روش سی ان سی چسبهایی که برای چسباندن سنگها به کاربرده می شوند به صورت همرنگ با سنگ مورد نظر تهیه شده که باعث می گردد درزی بین سنگ رنگی و زمینه دیده نشود. یکی از پارامترهای زیبایی معرق، یکنواختی سطح و ساب آن می باشد. در روش تولید با کمک واترجت در بعضی موارد محصول به علت محدودیت های فنی بدون ساب تولید میگردد که این امر باعث افت کیفیت معرق می گردد.
به کارگیری انواع سنگها
منظور از این پارامتر امکان به کارگیری گروههای مختلف سنگ (تراورتن، مرمریت، گرانیت و سنگ مصنوعی) در تهیه معرق می باشد. تولیدکنندگان معرق با استفاده از دستگاه واترجت هیچ محدودیتی در به کارگیری سنگ و یا حتی سرامیک ندارند و واترجت توانایی برش انواع مواد را داراست. در روشهای سی ان سی و دستی امکان استفاده از گروه سنگهای گرانیتی و انواع سنگهای مصنوعی سخت وجود ندارد.
ترکیبی معرق سنگ و حکاکی
ابداع این روش را ما ( مهدی زارع )برای اولین بار در ایران و بین کشورها انجام داده ایم
انحصار این کار تا کنون در دست ما می باشد .
moarag.persianblog.ir